2016/04/24

La Sala de los Espejos. Estética angular.



Dentro del repertorio de grandes volúmenes subterráneos que estoy fotografiando los últimos años, la Sala de los Espejos ocupaba un lugar especial. El sistema del Hayal de Ponata guardaba aquí su excelencia, a muchos kilómetros de las entradas que se conocían hasta ahora hasta que se ha conectado el nuevo acceso por la Rebollar II. Por fin este sábado he podido cumplir ese objetivo, y cumplió con creces las expectativas. Un vasto espacio subterráneo que guarda toda la fuerza interior de Sálvada: líneas de fracturas, cortes angulosos en las bovedas, espejos de falla, juntas de estratos, la enorme rampa de bloques, la cascada que surge en las alturas de un lateral... todo a gran escala, a un volumen que parece más propio de cavidades de alta montaña. Es la estética angular, del trazo recto. Aquí no hay lugar para las curvas, hasta la cascada cae en vertical rigurosa. Parece que todo se ha dispuesto en la misma línea de belleza recia, sin concesiones, sin formaciones.


La imagen está tomada desde la parte superior de la rampa, donde se visualiza perfectamente ese enorme espejo de falla y la cascada más abajo. Así también se ha evitado la fuerte condensación que había más abajo. Hemos intentado alcanzar desde aquí la máxima visual hacia el fondo de la galería colocando tres espeleólogos escalonados (Carlos Puch, Oier Gorosabel y Martín Ibarrola), haciendo visibles los sucesivos arcos de bóveda. Esta posición escalonada además facilitó la “cadena de comuncación”, ya que la sonoridad de la cascada hacía difícil entenderse. El último espeleólogo situado sobre la bloquera del fondo aporta la profundidad que merece la toma.

Aparte de los espeleólogos que hemos mencionado posando e iluminando, han intervenido también en las cercanías de la cámara Idoia Basterretxea, Josu y Unai Zeberio. Todos lo han hecho posible.

Y también, cómo no, los anfitriones y guías que nos llevaron hasta allí: Alberto Alonso y el Grupo Espéleo Takomano. Y como siempre, Gotzon. A todos ellos mi agradecimiento.

Josu Granja

2016/04/17

Eskegitako galeria, eta pedagogia




160417: Xabi, Antua, Iñaki Kobero, Iñaki Bombero, Erlantz, Gotzon, Maite, Pana, Oier.

IS-037 (...), aztarnategi gaiñeko leihatilla pareko galerixia ikuskatzera, Foru Aldundikuekin adostuta. Eskaladiak ez dau arazorik emon: kanpotik barrura botatako sokan gora, bertara allegau eta dana begiratzeko aukeria izan dogu; ez da intereseko datorik ikusi, eta behera jaitsi gara; topografiatziak be merezi ez dabela pentsau dogu, krokisian txertatzeko punto bakarra eta norabidia hartu dogu bakarrik.

Atzeko itxitturaraiñoko sartu-urten bizkorra egin dogu zoruari buruzko notak hartzen; arkeologuen perfillakin osatuta marrazki topografiko barrixa egingo dogu. Hormak ez ikutzeko kontu haundiz ibilli gara; gaiñera gaur Erlantz estrainekotz etorri da, eta saiatu gara espeleologia/espeleoturismo, edo zientzia/denborapasa kontzeptuen arteko desberdinttasuna azaltzen; baitta aztarnategixak ahal danik eta gitxien “zapaltzen” doguzela, eta sekulan bez  indusketa furtibuan... Ez nago seguro mezua harrapau ete daben...

2016/04/11

G52 Etxetxu II Amaitu Zaigu

Part: Martin, Unai, Josu, Idoia

Ez genuen nahi, baina amaitu zaigu. Pasadan astean, G52 Etxetxu II deitutako Urgitxiko errekaren "pintxazo"ari beste aukera bat eman genion. Ondo begiratu gabeko "Goiko Sektorea" errepasatzea eta topografiatzea zen helburua. Gauzak horrela, gela eder batetan eskalada eder bat identifikatu genuen.

Goian, sabaian, "pendant"ak ikusten ziren. Hau da, sabai bat zen, hau da, galeria bat zegoen.

Eta han joan gara, eta bai, galeria bat zegoen. 50 bat metro eman digu galeriak (metroa gora, metroa behera).

Ez gara gehiegi luzatuko kronikan, aurpegi luzearekin etxera joan behar izan dugu eta. Handia bai ematen zuen, baina azkenean ez zen horrenbesterako izan.

Josu eta Idoia eskalada egiten zeuden bitartean (nola ez, harri txarretan!), Unai Martini beste galeria guztiak erakustera joan da. Eta han, erreka galeriaren fondoan, han goian, kolada handi bat eskalatu eta gero, arkatz bat aurkitu genuen. Suposatuko dugu, Antuak eta Gotzonek hau topografiatu zutenean, topoa hemen amaitu zutela material faltagatik.

Eskaladak bere lanak izan ditu. TxofTxof egiten du mailuak koladan. Taladroak Prrrof. Baina bueno, kostata, eta Idoiaren hankara harri eder bat erorita (dena kili kolo baitzegoen), baina azkenean ezer pasa gabe, igo da bikotea gora.

Beste harri batek soka harrapatu du bide erdian dagoen estuasunean. Sorpresa txikiez beteta dago bizitza, eta sorpresa handiez espeleologia! Baina bueno, libratu dugu soka. Martin-ek, soka ebakitzeko harri eder bat baino hoberik ez dagoela pentsatu du.

Orain bai, ulertzen dugu zertarako den "nabaja". Ez, ez da txorizoa ebakitzeko.

Unai topo egiten auto-ikasten dabil. Goiko galerian txokolateatu dira topografiako gauzak. Guanteak jarri eta kendu. Distoa ez zikindu nahian zoratzen dabil, baina bueno egin du azkenean. Dena nahi du marraztu, baina arkatza eta paperaren egoerak horrenbesterako ez dute ematen.

Besteak bueltan zihoazen bitartean, Martin-i zain egoteko eskatu dio Unaiek, eta errekan gora abiatu da bakarrik ahaztu zaion meandro bat topografiatzera, "Topo en el Silencio" estiloan.

Orain, ez dakigu topoak errealitatea ondo isladatu duen...

2016/04/03

G-52 Etxetxu II-k bizirik dirau


Part.: Oier, Idoia, Unai eta Josu

Orain dela hiru urte egon ginen azkenengoz zulo honetan. Baina atzokoan, barrura zihoaztenetatik bakarrik Josu izan zen bertan, eta gogoratzen zuen bakarra sarrera zen. Eztua, "es una entrada que te puede hacer perder la dignidad espeleologica" zihoen. Irtetzerako orduan, arrazoi zuela ikusi zen...

Etxetxu II-ko lezak Iñubija eta Urgitxitik pasatzen den errekari pintxazo bat egiteko aukera eman zigun. 50m-ko putzu bat, eta basean galeria sare laberintiko bat. Horietako batek errekara eramaten zuen. Punturik interesgarrienera. Erreka aldiz sifonatu egin zen, eta berarekin batera gure esperantzak Urgitxira edo Iñubija-ra joateko.

Baina galeria sarea ongi begiratu gabe alde egin genuen, eta beraz, atzo Oier, Idoia, Unai eta Josu sektore konkretu baten topografia zehatz bat egitera sartu ginen. "Beharbada alturan dagoen galeria batek sifoia gainetik pasatzeko aukera emango digu".

Sartu bezain laster, sektorearen bidegurutzea bilatu eta lanari ekin genion. Unai eta Idoia topo, eta Oier eta Josu inguru guztiak arakatzen. Josuk gogoan zuena baino nabarmen handiagoa zen lekua! Inkognita gehienak eskaladak ziren, eta tximenea altuak bihurtzen ziren.

Baina egunaren amaieran 2rekin geratu ginen:
1) Sektore erdian, gela bat zabaltzen da eta 10mko alturan beste gela bat ikusten da. Josuk bertara eskalatu eta soka jarri zuen jendea igo zedin. Goitik beste 10mko alturan beste beltzune bat ikusten zen, baina sabaiarekin! galeria bat alturan. Soka bertan finko utzi dugu bueltatzeko.
2)Sektorean urrutieneko puntan, galeria kolada handi batzuek ixten dute. Baina eskalada errez bat atzematen da bertan. Haizea dago, edo freskura edo... dirudi kanpora doala. Bertan saguzahar bat ikusi dugu.

Beste 3 inkognita ez hain on ere aurkitu genituen, baina tximeneak, beraz, momentuz bakean utziko ditugu.

Kanporantz irteen ahala desorientazioak eraginda, baten bat lezan goraka joan beharrean beheraka joan zen konturatu zen arte.

Irteerako eztuasunak be, momentu komikoak ekarri zizkigun, eskerrak sokatxo bat jarri genuela.

Aupa EtxetxuII!