Lamiñen Sisteman, bisitariak ausikika

Euskal espeleologoen artean dugun arau ez idatzi (baina oso errespetatu) batek dio, zona bat talde espeleologiko baten ardurapean dagoenean, hango kobak ikertzera doana bertako taldearekin harremanetan jartzea komeni dela. Ez da arau legala (legez, Espainian kobazuloak ez dira inorenak -jabetza Estatuarena da-) baina bai operatiboa: lurpean, elkarlanaren emaitza hobea baita konpetentziarena baino. Ikerlari gehienek arau hau errespetatzen dute; baina badira zonako espeleologoak "gau-zaindariaren txilibitutzat" hartzen dituztenak ere (gero horrelakoak dira emaitzak).

Edonola ere, esandako hau espeleologiari dagokio bakarrik (hau da, jarduera zientifikoari); espeleoabentura jarduerak, edo turismoa, aparte doaz. Izan ere, zona guztietan daude bisitari asko erakartzen dituzten kobazuloak; gure kasuan Lamiñen Sistema (Armiña eta Lamiñen koben arteko trabesia), Iñeritzeko leizea eta besteren bat. Bertara datorren jende guztiak gu abisatzen hasi ezkero, telefono deiekin erotuko ginateke.

Jakin dugu Lamiñen Sistema bisitatzen duten talde batzuen artean liskarra piztu dela, barruan dauden sokei buruz. Egokiak diren, edo ez diren; segurtasuna bermatzen duten, edo ez duten... Hori dela eta, duela hile batzuk, pertsona batzuk gurekin harremanetan jarri ziren, haien iritzian bertan zegoen materialaren egoera eta instalazioaren segurtasuna ez zelako ona; eta ea ondo iruditzen zitzaigun hura hobetzea, gastuak eta materiala bere gain hartuta. Guk, detailea eskertzeaz gain (edozeinek ez baitu baimenik eskatzen, horrelakoak egin aurretik), nahi zutena egiteko esan genien; haiez fio ginelako, eta han zeuden soka eta instalazio horiek ez zirelako gureak (izan ere, Lamiñen Sistemaren esploratzaileok -GEV eta ADES- ez dugu sekula ezer ekipaturik utzi kobazulo honetan).
Gauzak horrela, pertsona hauek koban instalatuak zeuden materialak kendu zituzten, berriarekin ordezkatuz. Baina irailaren 28an egin dugun azken esplorazio saioan, material hau kenduta aurkitu dugu, lehengo instalazioaren antzeko berri batekin. Baita kartel hau ere:

Bistan denez, Lamiñen Sistema bisitatzen duten taldeek irizpide desberdinak dituzte instalazioaren egokitasunari buruz.

ADES Espeleologia Elkartea, printzipioz, ez da sartuko liskar honetan. Pentsatu nahi dugulako Lamiñen Sistemako bisitariak gai izango direla euren kabuz adostasun batera ailegatzeko, gure kobazulo enblematiko honen gozamena, segurtasuna eta zainketa harmonia onean uztartuz. Hala bedi!