EGUNERATUA: krokis eta topografiekin.
****
2012-XI-1: Amagoia, Tana, Iñaki, Gotzon, Silvi, Antua, Unai, Oier.
Atxamonten eta Atxurran. Aurreko egunian Unai eta bixok hartutako erreferentziak katalogatzera, eta arkeologuei erakustera. Koordenada guztiak ED50.
M-12 (lehen Pepetxo III-tzat nekana, oiñ ez nago nain konbentziduta): Atxurra basarrixetan gorako pistan lehelengo ikusi doguna. GPS, krokisa eta argazkixak eginda. Antuanek hondoko leihatillatik gora egin dau, eta sorpresia...
Argazkiak.org | M-12 © cc-by-sa: ades
M-14 (biharbada “benetako” Pepetxo III izan leikiana): M-12ko leihatillatik gora, kanpora urten da Antua eta 5-6 metrotara beste koba bat topau dau, GEV-en “matrikulian” arrastuekin (“Pepetxo” erdi-irakorri leike, ba dagoz letra gehixago baiña ilegibliak). Bertan aztarnategi segurua dago (lapak pareteko testiguetan) eta GEV-674an (Pepetxo III) deskripziñuakin bat dator. ¿Ez ete zeben GEV-ekuak txartoulerturen bat izango, pistia zabaltziakin batera hondatutako M-12 eta M-14 hau nahastauta? Argazki, GPS eta krokisa eginda.
Argazkiak.org | M-14 Pepetxo III © cc-by-sa: ades
Unai-eta goragoko txaran ibilli dira Pepetxo IV-an billa, baiña ez dabe topau.
Beherutzkuan, arkeologia saillak Atxurrara egin dau. Ibilbide zirkularra egin dabe, eta deigarrixak egin jake kobian zikinttasuna eta hartza-habixak (expolio rezientiekin). Babes ekimen posiblietaz berbetan ibilli gara, Berriatuko Udalan laguntziakin edo.
M-15: Atxurralderutz giñoiazela, erreka baztarreko zulo ugarixetako hau katalogablia begittandu jaku. 3 bat metro sartzen da, eta geroko estuasuna pasau ez badogu be, kobiak jarraitzen dau; haizerik ez baiña. GPS, sarrerako argazkixa eta krokisa egin dogu.
Argazkiak.org | M-15 © cc-by-sa: ades
M-13 (Atxurralde, GEV-1634): Unai eta bixok juan gara. GPS, sarrerako argazkixa eta topo egin dogu. Meta (ustez) menardi eta koko buztanluze bana hartu dittudaz.
Argazkiak.org | M-13 Atxurralde © cc-by-sa: ades
M-17: badirudi Arrakala izan leikiala (GEV-1633), baiña argazkixa Antuaneri erakutsitta ez dakagu sigurtasun osorik. GPS, sarrerako argazkixa, krokisa eta opilioi bi hartu doguz.
Argazkiak.org | M-17 Arrakala © cc-by-sa: ades
M-18: Lamiñak II izenez ezagutzen dana. Aztarnategixa oso hondatuta dago (Tanak Dionin materialak errekuperau eta gero be, expolio gehixago egon zirala konturatu zan). Kondukto garrantzitsua da, eta bere alturiak harrittu gaittu (8 bat metro erreka gaiñian); biharbada erreka bestekaldian konduktuan jarraipenik dagon begiratu biharko litzake. GPS, argazki bi eta topo egin dogu (Unaiek estraiñekotz).
Argazkiak.org | M-18 Lamiñak II © cc-by-sa: ades
M-16: Ira 29xan ikusi bagenduan be, apuntatzia ahaztu jakun. Kastillorako pistan, M-9tik oso hurre, bide baztarretik ikusten da txara barruan, 5 bat metrotara. Branka formako hatx baten, ezkerrekaldetik dago guk ikuskatu genduan sarreria, baiña beste bat be ba dago eskumaldian (txara atzian erdi-ikusten da, eta barruko pasabide batetik); gaur baiña euri asko zeguan eta ez gara sartu. Ikuskatutako partia 3 bat metroko alturako meandro bat da, desfondauta, eta mendi barrurutz jarraipena ikusten da gune estu baten ostian; eta beste sarrerarutz doian pasabidia be estuegixa da. GPS, argazkixak eta krokis probisionala.
Argazkiak.org | M-16 © cc-by-sa: ades
OSAGARRI MODURA:
Lehengo "099" eta "101" koben izendapenak errebisauta, hona krokis aktualizauak.
Argazkiak.org | M-8 Ajubita © cc-by-sa: ades
Argazkiak.org | M-10 Pepetxo V © cc-by-sa: ades
***
Part: Amagoia, Tana, Antua, Iñaki, Gotzon, Silvi, Oier, Unai
Esaera grazioso hau entzun da Atxurrako errekan, 2 espeleologo plisti plasta uretatik zihoazela, botinak garbitzen. Buru gainean sirimiri dutxa eder bat. Batek petatea bizkarrean, besteak GPSa gerrian.
Gaur arkeologia indusketa tokatzen zen. Pepetxo aldeari buruzko Tana eta Amagoiaren iritzia jakin nahi izan dugu, eta beste alde batetik Atxurra koba multi-bisitatuko hezur misteriotsuei bistazo bat bota.
Laister irten dugu Pepetxo aldetik Magdaleniense sasoiko txirla batekin, eta Atxurra aldetik kanpora, oserak eta kaltzifikatutako kraneoei buruz berbetan. Oier eta Unaiek gainera, Pepetxo eta erreka aldeko koba txiki askoren topo eta registroak egiten ibili gara.
Cast: se ha oido esta graciosa frase en el rio de Atxurra, mientras 2 espeleólogos iban plisti-plasta por el agua, limpiando botines. Sobre las cabezas una buena ducha de sirimiri. Uno con el petate en la espalda, el otro el GPS en la cintura. Hoy tocaba estudio arqueológico. Hemos querido saber la opinión de Tana y Amagoia sobre la zona de Pepetxo, y por otra parte echar un vistazo a los misteriosos huesos de la cueva multi-visitada de Atxurra. Pronto hemos salido de los Pepetxo con una lapa del Magdaleniense, y salido de Atxurra hablando de oseras y cráneos calcificados. Oier y Unai además, hemos estado haciendo registro y topo de muchas pequeñas cavidades de Pepetxo y la zona del río.
Lehenik, Pepetxo I-era bidean, Pepetxo III delakoan geldialdi bat egin dugu, pista alboan dago eta. GEVen arabera, iazimiento arkeologikoa zeukan eta pista zabaltzean puskatu zen. Zulo-arrakala desfondatu bat da 3 bat metrokoa, pista aldera bentana bat eta beste aldean beste bat. Laister konturatu da Tana arkeologia gutxi dagoela han.
Baina orduan, 1 - 0. Sartu zaigu gure Antua eta kobari trabesiatxo bat egin dio, eta goiko atzekaldeko basoan irten du. Orduan entzun da: "Aquí hay una cueva!". Eta bai koba ere, metro batzuk desarroilo bakarrik eduki arren, cromañoien etxe izateko itxura guztiak zeuzkan. Arkeologoen makila berezi hura hartuta (esango duzue ze izen daukan, Athletik-eko koloreak dituena) hasi dira indusketan, eta, bingo, Magdaleniense sasoi ingurukoa dirudien txirla bat. Ez zen bera bakarrik helduko Lekeitioko kostatik Amoroto aldeko lar arte honetara...
Ederrak entzun behar izan ditut Unaiek, muturren aurrean izan dudalako iazimientodun koba bat eta ez naizelako konturatu ere egin...
Orduan Pepetxo I-era joan gara, edo baserritarrek ezagutzen duten modura, Pepetxoko kobara. Sarreran GEV-eko inskripzioak ditu, PEPETXO GEV eta beste zerbait idatzita, baina erdi borratuta dago. Oierrek aurkitutako hagin-lekura eraman ditugu Amagoia eta Tana. Goiko pisura igo dira Antuak jarritako eskala baten laguntzaz. Animaliren baten molar bat identifikatu dute.
Bitartean Unai, oraindik aurkitu gabe dagoen beste Pepetxoaren bila ibili naiz larretan, baserritarren esanetan Pepetxo I-en ondoan maldan gora joanda, pista beste aldean. Desesperatu egin naiz larretan (Iñakik ere lagundu du hasieran) baina azkenean dena alferrik. Pepetxoko kobara sartu naiz besteekin batzera.
Tana eta Amagoia zeuden gelaren alboan, beste gela bat zegoen. Mailukadaka zabaldu dugu pasua kolada eta kostra artetik. Gelatxo polit bat, eta beste gatera bat, eta beste gela bat! Trepadatxo bat eta beste gela bat! Meandroak gelaz gela alturan jarraitu egiten du horizontal, baina desfonde asko dago lurrean ere. Momento baten amaitu egin da, derrunbe baten. Segitzen du kobak, ero basoan gaude? Ba al dauka beheko pisu bat?
Han barruan argazki sesio bat egin dugu, bere barruan gaurko egunetan sortu den putzuaren alboan. Hau beheko nibela da, eta kobaren ingururik ezagunena eta sartzeko errezena.
Gero 2 talde egin gara: Oier eta Unai Atxurralde-ko kobaren registro eta topo egitera, eta beste guztiak Atxurra-ko kobara hezurrak aztertzera. Oier eta Unaiek, Atxurraldekoaren topoa egin, eta gero konturatuko ginen Pepetxo III-ko zamarren azpiko kontinuazioarekin alineatuta dagoela. Palarekin joan beharko da egunen baten ardi larru guztia ateratzera. Arrakala berdinaren parte dirudite.
Burua berotuta, erreka alde guztia ere begiratu dugu, eta Arrakala-ko surgentziaren eta Lamiñak II kobaren registroa egin dugu, eta topoak ere (asko ez eduki arren). Harrigarria da ikustea zein hurbil dauden elkarrengandik, eta nola euren gainean Atxurra dagoela. Are gehiago, Lamiñak II koba dagoen arpeak galeria handi baten desmantelamientoko eskonbroen gainean dagoen tetxu-kontran egindako kobatxo bat dirudi.
"Batzuk" pentsatu dugu, hurrengoko Gernikako Udaletxe-ko subentzioarekin, zergatik ez dugun exkabadora bat alkilatzen, derrunbe erraldoi hori hustu eta barrura sartzeko, igual Atxurrak beheko nibel bat dauka eta!
Baina bueno, eskabadoraren aurretik trazadora, eta gero ikusiko dugu!
Atxurra taldeak, ordea, sesio ederra izan du Atxurrako kobako galeriako oserak identifikatzen, eta Antuak topatutako txoko famatuko hezur kaltzifikatuak ikusten. Leku estu baten amaieran, kraneo bat omen dago, animalia edo gizakiarena bada ezin esan. Esan ere egin da Atxurrako koban pinturak ez badaude, borratu egin direlako da denboraren poderioz, baina seguraski horma horiek pinturak ezagutu zituztela. Koba itxi behar omen litzakelari buruz ere komentatu da.
Oletan Klaudio-nean ordenadorari egurra eman diogu topoekin, eta Tanak gauza interesgarri batzuez hitzegin digu. Esate baterako, Ondarruko "Dioni" delakoak Lamiñak II-n egin zituen "indusketei" buruz. Ondarruko portuko lonja batean gordeta omen zeukan dena, kajatan ondo klasifikatuta. Azkenean lortu zuten Bilboko Arkeologia museoari bere piezak donatzea.
Goikolau-ri buruz ere hitzegin dugu. Dirudienez, han aurkitu zen variscita-zko kollarrak 700 kilometro distantziara zeuden minaren batetik etorriak izan behar zuten. Nola heldu ziren ez dakigu. Komertzioa edo? Goikolauko grabatu famatuak ere hor daude, baina inor ez omen da ausartzen publikatzen horretaz. Badira? Ezdira?
Gauza bat argi omen dago, eta da Lea ibarra eta Mereludi Pepetxo-ko errekondo hau Bizkaiko Magdaleniense maskor eta arrasto kontzentraziorik handienetako lekuetako bat dela.
Horregatik zoratzen gara, gela berri bat aurkitzean, pinturak topatzearekin!
Lehenik, Pepetxo I-era bidean, Pepetxo III delakoan geldialdi bat egin dugu, pista alboan dago eta. GEVen arabera, iazimiento arkeologikoa zeukan eta pista zabaltzean puskatu zen. Zulo-arrakala desfondatu bat da 3 bat metrokoa, pista aldera bentana bat eta beste aldean beste bat. Laister konturatu da Tana arkeologia gutxi dagoela han.
Baina orduan, 1 - 0. Sartu zaigu gure Antua eta kobari trabesiatxo bat egin dio, eta goiko atzekaldeko basoan irten du. Orduan entzun da: "Aquí hay una cueva!". Eta bai koba ere, metro batzuk desarroilo bakarrik eduki arren, cromañoien etxe izateko itxura guztiak zeuzkan. Arkeologoen makila berezi hura hartuta (esango duzue ze izen daukan, Athletik-eko koloreak dituena) hasi dira indusketan, eta, bingo, Magdaleniense sasoi ingurukoa dirudien txirla bat. Ez zen bera bakarrik helduko Lekeitioko kostatik Amoroto aldeko lar arte honetara...
Ederrak entzun behar izan ditut Unaiek, muturren aurrean izan dudalako iazimientodun koba bat eta ez naizelako konturatu ere egin...
Orduan Pepetxo I-era joan gara, edo baserritarrek ezagutzen duten modura, Pepetxoko kobara. Sarreran GEV-eko inskripzioak ditu, PEPETXO GEV eta beste zerbait idatzita, baina erdi borratuta dago. Oierrek aurkitutako hagin-lekura eraman ditugu Amagoia eta Tana. Goiko pisura igo dira Antuak jarritako eskala baten laguntzaz. Animaliren baten molar bat identifikatu dute.
Bitartean Unai, oraindik aurkitu gabe dagoen beste Pepetxoaren bila ibili naiz larretan, baserritarren esanetan Pepetxo I-en ondoan maldan gora joanda, pista beste aldean. Desesperatu egin naiz larretan (Iñakik ere lagundu du hasieran) baina azkenean dena alferrik. Pepetxoko kobara sartu naiz besteekin batzera.
Tana eta Amagoia zeuden gelaren alboan, beste gela bat zegoen. Mailukadaka zabaldu dugu pasua kolada eta kostra artetik. Gelatxo polit bat, eta beste gatera bat, eta beste gela bat! Trepadatxo bat eta beste gela bat! Meandroak gelaz gela alturan jarraitu egiten du horizontal, baina desfonde asko dago lurrean ere. Momento baten amaitu egin da, derrunbe baten. Segitzen du kobak, ero basoan gaude? Ba al dauka beheko pisu bat?Han barruan argazki sesio bat egin dugu, bere barruan gaurko egunetan sortu den putzuaren alboan. Hau beheko nibela da, eta kobaren ingururik ezagunena eta sartzeko errezena.
Gero 2 talde egin gara: Oier eta Unai Atxurralde-ko kobaren registro eta topo egitera, eta beste guztiak Atxurra-ko kobara hezurrak aztertzera. Oier eta Unaiek, Atxurraldekoaren topoa egin, eta gero konturatuko ginen Pepetxo III-ko zamarren azpiko kontinuazioarekin alineatuta dagoela. Palarekin joan beharko da egunen baten ardi larru guztia ateratzera. Arrakala berdinaren parte dirudite.
Burua berotuta, erreka alde guztia ere begiratu dugu, eta Arrakala-ko surgentziaren eta Lamiñak II kobaren registroa egin dugu, eta topoak ere (asko ez eduki arren). Harrigarria da ikustea zein hurbil dauden elkarrengandik, eta nola euren gainean Atxurra dagoela. Are gehiago, Lamiñak II koba dagoen arpeak galeria handi baten desmantelamientoko eskonbroen gainean dagoen tetxu-kontran egindako kobatxo bat dirudi.
"Batzuk" pentsatu dugu, hurrengoko Gernikako Udaletxe-ko subentzioarekin, zergatik ez dugun exkabadora bat alkilatzen, derrunbe erraldoi hori hustu eta barrura sartzeko, igual Atxurrak beheko nibel bat dauka eta!
Baina bueno, eskabadoraren aurretik trazadora, eta gero ikusiko dugu!
Atxurra taldeak, ordea, sesio ederra izan du Atxurrako kobako galeriako oserak identifikatzen, eta Antuak topatutako txoko famatuko hezur kaltzifikatuak ikusten. Leku estu baten amaieran, kraneo bat omen dago, animalia edo gizakiarena bada ezin esan. Esan ere egin da Atxurrako koban pinturak ez badaude, borratu egin direlako da denboraren poderioz, baina seguraski horma horiek pinturak ezagutu zituztela. Koba itxi behar omen litzakelari buruz ere komentatu da.
Oletan Klaudio-nean ordenadorari egurra eman diogu topoekin, eta Tanak gauza interesgarri batzuez hitzegin digu. Esate baterako, Ondarruko "Dioni" delakoak Lamiñak II-n egin zituen "indusketei" buruz. Ondarruko portuko lonja batean gordeta omen zeukan dena, kajatan ondo klasifikatuta. Azkenean lortu zuten Bilboko Arkeologia museoari bere piezak donatzea.
Goikolau-ri buruz ere hitzegin dugu. Dirudienez, han aurkitu zen variscita-zko kollarrak 700 kilometro distantziara zeuden minaren batetik etorriak izan behar zuten. Nola heldu ziren ez dakigu. Komertzioa edo? Goikolauko grabatu famatuak ere hor daude, baina inor ez omen da ausartzen publikatzen horretaz. Badira? Ezdira?
Gauza bat argi omen dago, eta da Lea ibarra eta Mereludi Pepetxo-ko errekondo hau Bizkaiko Magdaleniense maskor eta arrasto kontzentraziorik handienetako lekuetako bat dela.
Horregatik zoratzen gara, gela berri bat aurkitzean, pinturak topatzearekin!
5 comentarios:
earra txapa. Zeoze txarto badago esan e! A, eta Lamiñak IIn amaitu egin behar dan indusketa, eta gero eskabadora!
Kronika ona Unai! Leku ederra da mereludiko karsta, aspektu guztietatik erreparatuta. buff jada kurubijora joateko amorratzen jajaja
Kontuz lagun,
Lehendik problema nahikua dakagu espoliadoriekin... eta ez hasi zu oiñ jentia animatzen lur-mobimentu inkontrolauak egittera (eskabadorian bromatxo hori...).
oier, pepetxo IIIren plano topografikoa begitu dot ta M 14ri kalkatua da: 5bat metroko galeria eta azkenean estutzen doa bete arte. Noltek egin zuen eta uste dut arrazoia duzula pepetxo III dela pentsatzean, agian GEV erratu egingo zen beste kobarekin.
Baina Pepetxo Ien topografia begiratzean, JM barandiaranek egina, ez dator bat atzoko M 11 kobarekin! jajaja
Ba, lasai oier bakarrik bromi zan. Ni mendizali naz: lehenengo mendixe eta gero neu, eta ez aldrebes. Lamiñak IIren gaineko aldeari bistadizo bat eman behar zaio, larretan eskalatuta. Eta Pepetxo IIIn nik balde bat hartu eta ardi larrua kenduko nuke, ze hori badoa behera atxurralderantz. Baina karetarekin ze buaff
Porcierto ze pasa da gaur kurubijo mendiaren barrenean?
Publicar un comentario