IS-085, azken inkurtsioa

 220821: Gotzon, Antua, Xabi, Urtzi, Oskar F, Unai, Oier.

IS-085 (...) Asier Gómez Olivencia eta Adrián Pablos Fernández paleontologuekin. Asier "jefearen" arabera, printzipioz hauxe izan da kanpaina honetan egingo dugun azken inkurtsioa; halere, ez dugu oraindik amaitutzat emango, errebisoreek edo BFAk eskariren bat ez ote duten jakin arte. (...)

Nik neuk, UIS 18. kongresuko aktetan irakurri ditudan paleoespeleologia kontuak buruan, 2. solairuko paleosarreratik paleoesploratzaile posibleek utzitako aztarnen bila aritu naiz. Ez dakit irudimena bor-bor nuelako, edo zergatik, baina espeleotemek paleoitxitako gune batzuetan, paleohausketa guneak eta haiekin bat zetozen paleozatiak identifikatu ditut, guztiz mineralizaturik eta lurrarekin bat eginda. Gizakiek, animaliek eginak? Hori ez dakit, baina oso oso zaharrak ziren. Uste dut hemendik aurrerarako beste entretenimendu bat aurkitu dudala, estuasunetatik pasatzen ez naizenerako. (...)

IS-085 itxitta

151018: Oier.

IS-085, azken blokeo jardunaldixa. Gaur 800 bat kg harri sartu dittudaz; sarreratik metro 1 ingururaiño beteta. Guztira, beraz, 2500 kg inguru harri geratu da barruan, euretako %40ª 70 kg-tik gorako blokietan. Azken metrua orbelez, adarrez eta lurrez bete dot, eta inguruakin nahikua bardinduta geratu da; hamendik hille batzutara ez da ezer ikusiko, eta beraz ondo gorde koordenadak. Ez dakitt paleontologuak noiz etorriko diran, baiña kostauko jake topatzia, eta madarikaziño ederrak botako dittuez bloke guztiak etaratzerakuan (polipastua eta taladrua erabilli biharko da, gitxienez); artian bizi banaiz, saiatuko naiz bertaraiñok laguntzen (baso hori etxata errez ahaztuko, ez).

Garraitz eta IS-085

151011: Oier.

Garraitz islan eta IS-085an (Lekeitio).

Goizian, Euskalmet eta UTC orduak madarikatu eta gero (maria behera 8:30etan zala siñistuta, 10:00etan ondiok bajatzen zeguan!), islako ur ertzian coasteering pizkat, arriskatu barik noski. Lehelengo Karraspio aldetik juan naiz, igarialdixetan identifikautako zuluetan muzturra sartzeko. Toki interesgarrixa da: galeria arrasto argi eta garbixak dagoz, gerora (kuaternariuan?) harriz eta lokatzez beteta, eta handik hona itsasuak eta eurixak barriro higatuta. Betegarrixa ebagitta dagon lekuan estratuak eta rellenoko detallia oso ondo ikusten da, eta toki batzutan lapak eta marraskillo mota desbardiñak integrauta dakaz.

Hondarretik ikusten ziran zulo itxura onenetako bixak bata bestetik oso hurre dagoz, beste egitura karstiko interesgarri bikin batera. Horretara, laurak fenomeno bakarra legez katalogau dittudaz, Garraitz V. Ezkerretik hasitta, lehelengua alu-formako sarreria dakana da; meandro formako galeria bat, diaklasa baten fabore, eskumara kiebrua eginda goittik behera datorren pasillo txiki baten amaitzen da, koladekin estututa. Haize korrienterik ez.

Bigarrena, barriz, antxiñako galeria baten arrastua da: estalaktita, estalagmita eta kolumna moltzo deigarrixa, azpiko rellenua galduta 2 bat metroko alturan geldittu dana.

Hirugarrena interesgarrixena da. Uretatik ixa ez da ikusten: bigarrena moduan, hau be galeria desmoronaua da, goiko estalki estalagmitikua gorde dabena, eta hain zuzen be hortitxik (behetik gora, tranpilla forman) sartuta 8 bat metroko galeria hirukotxera allegatzen gara. Hiru galerixak txikixak dira, ez oso estuak baiña bai Oier nerbioso jartzeko beste (asko ez da bihar, 30 bat zentimetro zabal edo). Eskumako bixak komunikauta dagoz puntu baten, eta gora doian leihatilla batetik haize pizkat dator –kanpotik, imajinatzen dot-. Hiru galerien amaieretatik, barriz, ez da hainbesteko haizerik igartzen; baiña hirurak penetrabliak diraz (ni ez, baiña zuek bai ;-) ). GPS datua zulo honen parian hartuta dago (...)

Laugarren zulua itsasotik oso itxura ona bazekan be, bertara juanda pare bat metroko sartuunia baiño ez da izan; karstikua hori bai, eta honek be terraza estalagmitiko bat alturan zekala.

 

Aurrera egin dot gero; baiña lehelengo sartuune haundixan ertzera allegau naiz bakarrik. Hori ikuskatzeko, lagunekin hobe (ez dirudi oso konplikaua, pasamanos txiki batekin allegau leike).

Atzera bueltia eginda, islian W aldera pasau naiz. Nahikua errez allegau leike Garraitz I-ren ustezko urteerara. Fiordo formako sartuune bat da, NW-ra zabaltzen dirazen serieko lehelengua, harrizko zubi bati esker leza formia hartzen dabena. Goittik behera begira egon naiz (10 bat metroko sakoneria daka), eta ez dakat klaru nun dagon konexiñua: fiorduan amaieratik baiño (honek Garraitz II-ra apuntatzen dabela dirudi) arrakala lateral batetik datorrela esango neuke. GPS neurrixa lezian ertze luzian erdixan hartu dot: (...)

Hatxetan gora eta behera, hurrengo fiordora allegau naiz eta hortxe amaittu da abenturia: 30 bat metro altu, 8 zabal eta 15 sakoneko monstruo bat, instalaziño konplikaua eskatuko leukiana, baiña interesgarrixa. Sartuunia arrakala bertikal haundi batian amaitzen da, penetrablia esango neuke, nahiz eta instalatzeko konplikaua dirudixan. 20 bat metroko alturan, relleno estalagmitiko arrasto bat ikusten da, egitura karstikuan ezaugarri moduan. Behetik modu seguruan jarraitzeko modurik ez dot topau, eta goraka egin dot, arrakalian gaiñeko aldetik pasauta; handik gorako biderutz nindoiala, leza itxurako leku batetik pasau naiz, bloke haundiz beteta; itsasoko zaratia entzutzen zan zulotik, zalantza barik 2º fiorduakin komunikauta. GPS neurrixa itsasertzian hartu dot: (...)

Gero, IS-085ra juan naiz, blokeuakin segitzera. Gaurkuan Zubiburutik igo naiz, 20 bat metro baiño ez dagoz, sasi artian hori bai. Harrixak ekartzeko arazua hasi da, dagoeneko inguruko harri naundi guztiak (gaur 1000 bat kg) barruan sartuta dagoz eta; motibo honengaittik, eta sartu-urtenakin sarreriak gero eta altura gehixago hartzen dihardualako, ezin izan dot kanpoko zarraduria ganoraz egin (egurrekin lagundu naiz).

IS-085 eta Atxurra

150927: Ane, Niko, Tomax, Oier.

Lehelengo Atxurrara juan gara, arkeologuei ipiñittako pasamanua kentzera. Ondo koordinau gara: Oletan harrapau doguz ogibittartekua jaten, material guztia kotxian sartuta zekela. Beraz bertara juan, eta ordu erditxuan gure lehelengo mikrotxango espeleologikua burutu dogu; sokak, mosketoiak, plakak eta montixak, ezer ahaztu barik dana kendu dogula uste dot.

Gero, IS-085(...)era juan gara, Tanak agindutako lez sarreria blokeatzera. Zarraduria guk lagatako moduan topau dogu, itxuraz ez da iñor ibilli. Lizentzia bat hartu dot: fondoko “tapoia” kendu eta, kontu haundixakin (danak illaran, bidetik urten barik, paretak ikutu barik, gitxiago estalaktitak) hiru laguntzailliekin lehelengo estuasuneraiñok juan-etorrixa egin dogu, poliki-poliki eta lurrari begira. Hain da eze, ez dakitt gure imajinaziñua zan edo egixa, baiña lurrian lorratz bat ikusi dogu, aurreko aldixetan ikusi ez doguna: sarreria eta lehelengo estuasunan artian erdi inguruan, zapaltzen ibilli garan bidian bertan, ez oso sakona; orpo bat eta hiru hatzapar kolore baltzez (beheko lur kapian koloria), terreno marroian. Ez dogu jakin garrantzitsua izan dan edo ez, baiña cromlech tipoko ittua egin detsagu inguruan, badaezpada. Ez gara asko luzatu: 15 min be ez doguz barruan egin, eta kanporakuan blokeuakin hasi naiz. Gaur 9 bat bloke 60 bat kgtakuak sartu dittudaz, fondo-fonduan, 500 bat kg harri beraz. Kanpua lehengo modura laga dogu. Beste pare bat jardunaldi kalkulatzen dot, sarreria guztiz ixteko.