Asteroko kronikie: 2019/01

2019/01/13

Ogoño, Gabika, Solarte, Alperdo

190112: Iñaki, Gotzon, Antua, Oier.

Plan nagusi baten faltan, inkognitak kentzen ibilli gara: Gabika (Ereño) eta Solarte (Ispaster); gero, Alperdora juan gara saguzarrak monitorizatzera.

Eguna bulegoko lanetan hasi dogu: Juniran Rafa Garaita ornitologuakin geratu gara; Ogoño/Gaztelugatxeko arrautzak eta beste lagiñak emon, eta luze eta zabal jardun dogu gure ikerketen arlo amankomunei buruz. (...)

Jarraixan, Iñakik gidatuta, berak topautako Gabikako zulora juan gara. Laster amaittu dogu: kontakto gune baten gertatutako desplome haundi baten ertza da, bloke arteko paso batekin. Antua sartu da, eta gelatxo baten bertan geratu da, aurrera jarraitzeko modurik topau barik. XX modura katalogatzia erabagi da.

Ostian, Solarte auzuan esplorau barik geratutako IS-117 lezara juan gara. Metalezko tapia kendu, eta barrura: 20 m inguruko bertikal garbi bat, eta gero ranpa forman beste 5 metro. Sarrerako putzua ixa zilindrikua da, eta bajatu ahala meandro modura luzatzen da; baiña ez goixan, ez beheian, ez da jarraitzeko modurik edo haize korrienterik ikusten. 300 bat kg zabor (obrako eskonbro, pinttura bidoiak, kotxe baterixa bat, kabliak, alanbradak, batez be). Bio: sarreratik hurre, 3 masma.

Bokata bat Gizaburun, eta Alperdora lagundu naute Antuanek eta Gotzonek: ez bainekien urrian detektatutako baso-lanen hondakinek (kobazuloaren sarrera ia osorik tapatu dutenak) nola oztopatuko zidaten sarrera. Halere, erraz sartu gara eskuin aldetik: bloke batzuek sartu diren arren (ezegonkorrak, kontuz!) barrua ez da asko afektatu. Kuriositate bezala, Angiz baserriko jabe berria gurekin sartu da lehen 30 metroetan linterna batekin; kobazuloaren ur errejimenaren berri eman diogu, bere kanpoko lur-mugimentuetan kontuan hartu dezan. Behin barruan, atentzioa deitu digu galeriak nolako lehor zeuden; eta saguzar bi baino ez ditugula ikusi: bata laberintoan (txiki-txikia, Rh. hipposideros itxuraz) eta beste bat lehen eskaladan, soka aurretik azken gelan (handiagoa, Rhinolophus itxurakoa hau ere). Urriko datuak eta gaurkoak joan den urte bikoekin alderatuz, argi ikusten da baso lanek (bibrazioak, sarrerako oztopoa?) saguzar kolonia ia osoa uxatu dutela. Amaitu dugunean, enborrak eta adarrak kentzen jardun dugu, sarrera libreago utziz (lehen egon denaren bikoitza geratu da, gutxi gora behera).

2019/01/05

Ogoño + Txepetxabixe

******* OHARRA ******** Gaztelugatxe eta Ogoño moduko lekuak biotopo babestuak dira, hainbat arrazoiengaittik. Hori dala eta, bertan ezin dira esploraziño espeleologikuak libreki egin, ez bada eze, erakunde arduradunen baimena aldez aurretik eskatuta, eta lan programia bertan ikerketan eta babes lanetan dabizen beste espezialistekin adostuta. ******** OHARRA *******

190105: Santi, Zutoia, Martin U, Gotzon, Mariano, Antua, Unai, Oskar F, Oier.

Talde bitan banatu gara: Batzuk Ogoñora eta besteak Txepetxabixera. Ogoñoko taldeak bi helburu nagusi izan ditugu. Lehenengoa, Kantauriko begiaren azpiko kobak errebisatzea, topografia egitea, eta laginak hartzea; eta, bigarrena, itsasotik ateratako argazkietan hegoalderago nabaritzen ziren zuloak esploratzea.

Goiza hotz argitu da, baina horma hartatik txintxiliskatuko ginela jakiteak gure gorputzak bero mantendu ditu momentu oro. Zutoia eta Santi arduratu dira Kantauriko begira jaitsi eta bertako lana burutzeaz. Beheko irudian ikusi daitezkeen hiru zulotxo hauei "Begipeko koba" izena jarri diegu. Gotzon eta Martin, bitartean, beste zuloetara jaisten hasi gara. Zuloa horman non dagoen jakinda ere ez da erreza nondik jaisten hasi erabakitzea, ez baita horman non zauden ikusten eskegita zauden arte. Gotzon joan da aurretik, eta 15m. inguru jaitsi denerako konturatu da behar genuena baino iparralderago geundela. Momentu horretan, erabaki beharra egon da: berriz gora igo eta zuloaren paretik zuzen jaisten hasi; edo, zeharka apurka-apurka zulorantza joatea. Gotzoni zeharka joatea posible iruditu zaio eta denbora gutxian zulo nagusitik gertu dagoen 5m. inguruko sakonerako aspe batera heldu gara (2. zenbakia irudian). Bertara iristeko bidea hasieran ematen zuena baino errazagoa izan da, arrakala moduko batetik joan baikara, erdi oinez erdi txintxilik une batzuetan.

Ostera, zulo nagusirako bidea ez da batere erreza izan (3. zenbakia irudian): Harria apurtuta egon da eta bidea garbitu beharra egon da lekuren baten. Apurka apurka bidea zabaltzen jarraitu du Gotzonek eta zulo nagusiaren ahoraino iritsi denerako soka amaitu da (75m. generamatzan). Zoritxarrez, puntu honetatik begiratu behar izan diogu bertan zegoenari: Bi zulotxo, goranzko norabidean, esploratu beharrekoak. Azkenean, geneuzkan bi inkognita kenduta eta hurrengoan esploratzeko gelditu den zulo batekin amaitu dugu zeharkaldia.

...

Bestiak Txepetxabixera (Markina-Xemein), hango desobstrukziñuakin jarraitzera. Egunen baten, hamendik 300 bat urtera, ADES taldia Unai Zeberio izeneko espeleologo batengaittik izango da ezaguna, zeinak Urregarai-Bedartzandi megakolektorian “pintxazua” egitteko proiektu titanikuena abixau zeban. Halan be, momentuz, gaur 30 bat zm bakarrik aurreratu dogu; lan delikaua. Hori bai, ikusi ahal izan dogu halako egualdixakin (kanpuan 0º C inguru) leziak haizia nabarmen txupatzen zebala (5º Beaufort/Etxebarria); Txepetxabixe II-xan bebai (2º B/E).