Galtzerdi Eguna 2021

 210220: Martin U, Gotzon, Mariano, Oskar E, Oier.

Oharra: espeleologian (edo ADESen eremuan behintzat bat) "galtzerdi" termino humoristikoa ematen zaio esplorazioarekin lotutako egitate frustrante xamar bati, begiratzen ditugun kobazuloen %90 inguruan gertatzen dena. Alegia: material guztia prestatu, bertaraino eraman, sasiekin borrokan aritu, trepetxu guztiekin jeisten hasi, eta 3 bat metrora dagoen hurrengo bihurgunean amaitzen diren leizeak.

Gure mendi totemiko honetan ezer billatzia gatxa izanda, gure prospektatzeko makiñak badakixe edurrak asko laguntzen dabela. Horretara, juan dan edurtzetan Oskarrek lokalizautako zuluetatik batzuk ikuskatzera juan gara; ezingo genduzen, ez, billau be egin aldez aurretik koordenadak ez bagenduz euki izan.

Beraz, normaltasunez (alegia: ixa bi ordu armosatzen pasau eta gero) eta planari jarraituz, "Mars Rover Reluctance" ibilgaillua pistetatik zihar lantzau dogu -basozainen baimenakin-, Paltzuaran kraterran onduan Airo basarri onduan lur hartu harte. Hortik, haize bolada zazkarretik babesian, mendixan ipar aldetik egin dogu gora, eta banan-banan gure gidarixak erakutsi deskuezen zuluak arakatu doguz. Espero zeikian modura, leza sakonik ez; baiña, lagunei esandako moduan, erradiologian bezala, speleo esploraziñuan emaitza positibuak bezain garrantzitsuak izaten dira negatibuak (hau da, gauza haundirik ez dagola ziurtatzia), eta beraz halako egunak sekulan ez dira alperrikuak izaten.

Kodiguak, koordenadak eta katalogaziñua bestiak bihar-dan-moduan egingo zittuezen esperantzan, hamen neretako hartutako nota oroigarri txixi batzuk:
1. Sarrera bikotxeko arrakalia. Martin sartu dala uste dot, 3-4 metrotara blokeauta topau arte.
2. Oskar jaitsi dan beste bat, txarto gogoratzen ez badot, bedartzan zabaltzen zan zulo txikixa.
3. Sasi artian zihero estalitta egon dan leza bat. 2 m zabal eta 7 sakoneko zilindrua, beheia guztiz blokez estalitta eta jarraitzeko aukera barik. Bio lagiñak: 1 Oxychillus, 2 Meta, 4 Ischyropsalis.
4. Ubegi txikixa. Ur kaptaziñua eginda. Bloke artian zabaldutako gela pare bat, tximinixa txiki batekin; danak bloke kaos azpikalde mineralizauetan amaitzen dira. Bio lagiña: 1 Meta.
5. Lur-lurrian zabaldutako leza barri bat, 3 bat metroko sakoneran gela hipogeo politt batera (6 x 3 x 5 m) desplomau dana: espeleotemak eta blokiak.
6. Meandro bat, norabide bikotxian: sarrerakua estuasunian amaitzen da; leihatilla bat desobstruidu eta gero, silfidiak pasau dira (ni ez) eta onduan beste adar zabalagua euki dau, desarrollo gehixagokin baiña metro gitxira inpenetrable bihurtzen dana.
7. Koba-koba bat (sarrera kanonikua). Estratuen norabidian zabaldutako ranpa bat, lehelengo 3 metruak 0,5 m altu 1,5 m zabal, eta gero 3 bat metroko eskarpe baten ostian, beheko estratuan exkabautako gelia (3 x 3 x 6 m), derrubio kono baten sanpan.
8. Bedartzan zabaldutako leihatillia. Uste baiño desob bihar haundixagua egin behar izan dogu, aittittari NEURE linternia barrura jausi jakolako (bestela Amorotoko herrittarrak Illuntzarren argi misteriotsu bat ikusiko zeben, gaba osuan). Total, harri pillua kendu, barrura sartu, eta 3 m sakoneko galtzerdi hutsa zala.

Bestiak (beti sakonago nahi!) ez dira oso konforme geratu, baiña ni pozik geratu naiz. Egun intentsua izan da, inkognita asko argittu doguz, eta nik aspaldi ez neban speleo egun baten amaieran zeruan iratargirik ikusten. Oin pasaidazuez pribatutik mesedez 3, 4 eta 6 zuluen katalogoko erreferentziak, koko-potiak etiketatzeko bihar dittudaz-eta.

Ehiza postuen inguruan

 210214: Urtzi, Oier.

Otoio aldetik prospekziño saiotxo bat. Aurreko egunian ibillittako bidetik, Otoio - Hirukurutzeta arteko mendi bizkarreko ehiza postuetatik barneratu gara. Lehelengo, itxaso alderutz dagon dolina txikixago baten, Urtzik leza lateral bat topau dau; haize korrienterik ez, baiña leihatilla batetik sondeauta, 15 bat metroko sakoneria; XX modura markau dogu. Gero, dolina haundixan ertza billau dogu, handik barrura egitteko: puntu hori, eta bidian arteko buelta batzuk emon doguz, gauza haundirik barik topau barik baiña konbertsaziño animauan -kazarixen tirorik ez jasotzeko, sistemarik onena-.

IS-085, preliminarrak

  210213: Oskar F, Urtzi, Xabi, Oier, Asier, Jokin, Aritz.

IS.085-ko lanak planifikatzen hasteko eguna. (...) Ostean, Asierri Lumentzako karstari buruzko azalpenak emanez, IS-085raino hurreratu gara. Bertan sorpresa izan dugu: Jokin eta Aritz aurkitu baititugu; gazte hauek koba honi buruz informatu gintuzten, justu Xabik eta Iñakik beraien aldetik lokalizatu zuten egun berean. Pozik hartu ditugu, hurrengo etorri diren lan astunetan edozein laguntza ongi etorria izango da eta. (...) Lehen egunean egingo duguna zehaztu dugu: 1) desobstrukzioa + 2) zarraduraren eraikuntza + 3) prospekzio paleontologiko a 1. solairuan + 4) 2. solairura igotzeko egin beharreko instalakuntzaren balorazioa. Lan hauetan zehar koba balizatuko dugu, jendeak ezinbestekoak diren zoru-eremuak baino zapaldu ez ditzan. (...) Asierren esku geratzen da (bere beste lanek ahalbidetzen diotenean) proiektua idaztea, baimenak eskatzea eta guri lanekin hasteko "argi berdea" ematea.

Armintxeko grabatuak, berriro urpean

Asteburu honetako euriek, berriro ere, uholde bat eragin dute IS-100 Armintxe II kobazulo barruan. Kobaren drainatze bide naturala hondakinekin oztopaturik dagoenez, bertan sartutako urak ezin izan du aterabiderik aurkitu (2019an eginiko obrak, beraz, ez du bere helburua lortu) eta 5 metro itsas gaineko (m.i.g) bere maila normaletik gora egin du; 13 m.i.g.tara ailegatu denean (grabatuen zati handi bat urpean hartuta) eskola ondoko trop plein-etik irtetzen hasi da. Are: ADES Espeleologia Elkartekook iragarri bezala, urak obra egin aurretik baino maila altuagoa lortu du, eta trop pleinean isurketa puntu berri bat ireki da, kota handiagoan (14,7 m.i.g). Hau datu oso kezkagarria da.

 

Izan ere, trop pleinaren aktibazioak markatzen digun hau inundazio kota minimoa da. Alegia, seguraski koba barruan urak gorago ailegatu dira. Kontuan har dezagun 2016ean eginiko esplorazioetan, horman 16 m.i.g.tara ur markak aurkitu genituela; eta 17 metrotatik gorako grabatuak ukitu barik zeudela. Ordutik hona behin eta berriro gertatutako uholdeetan, kanpotik ezin dugu jakin ura noraino igo den; datu horiek Armintxen lanean ari den Bizkaiko Foru Aldundiko taldeak eman beharko liguke, koba barruan ezarriak dituzten neurgailuak erabilita.

Asteburuan zehar, ADES-eko kideok uren portaera aztertu dugu ordurik ordu; plubiometriarekin erkatuz, Armintxeko lurpeko sistemaren ezaguerarako garrantzitsuak diren datuak bildu ditugu. Beti bezala, gogoratu dezagun datuok arazoa konpontzeko interesa duten edozein espezialista edota erakunderekin partekatzeko prest gaudela.