Olabarrittik Lezabizkarrera

  221218: Oier

Juan Mari (...), 75 urte. Berarekin telefonoz egon naiz (...). Tomas Bengoa GEVen informatzailearen biloba.

- Olabarriko jabea euren aittitta zen (amaren aita); baina bertan bizi zena, aititaren anaia (Tomas Bengoa, 1963an GEVekoekin egon zena).

- Duela 50 bat urte, aittittak Juan Mari eta bere anai zaharragoa "kobazuloa ezagutzera" eraman zituen (baina deskribapenarengatik, Kobaederra zela uste dut). Artean, osaba oraindik Olabarrin bizi zen. Ez daki zehatz zein zen bere aktibitate ekonomikoa, baina baserri "normala" zela uste du: ganadua, pinua...

- Duela urte gutxi, Aulestiko Udalak paraje horietara eginiko bisitetan, berriro joan zen kobazulora, eta "oso aldatuta" aurkitu zuen, bere ustez kolada estalagmitiko baten suntsipenaren ondorioz.

- Juan Marik ezagutzen ditu: Olabarri inguruan ikusten diren hormak, iturri rupestrea, harrizko galtzada, goiko aska karratua... Berak uste du horiek hormok laborantzarako aterrazamenduak izango zirela; baina hori bere uste hutsa da, etxean ez baita horri buruzko memoriarik transmititu.

- Egiten ari garen lanen berri eman diot. Justu gaur ezin zuen, baina esan dit hurrengo baten gatozenean gustura etorriko litzatekeela gurekin, eta abisatzeko.

Ostian, Olabarri aldera juan naiz; lehelengo asmua I-090 eta I-091 lokalizau eta sarrerako argazkixak hartzia bazan be, egualdi onak lagunduta planez aldatu dot: Olabarriko ruinetan pare bat buelta emon, eta N aldera urtetzen dan bide lautik aurrera egin dot, tirokatua ez izateko esperantzan (basurdetan zebizen lau tipokin kruzau naiz). Aurrera eginda, Oruxmapsen ikusi dot Lezabizkarra aldera nindoiala, eta gorutz eginda Koba aldera zoian pista batekin bat egingo nebala; beraz hortik aurrera egittia pentsau dot. Azkenian (Olabarrira allegatzen dan "kamiñuakin" legez), ikusi dot mapan agertzen dan zidor hori ez dala existitzen, basuak janda dagolako seguraski; beraz, atzera egin eta beste zulo bat ikusteko aprobetxau dot, I-106, hau be koordenada hutsekin dakagu-eta. Putzu txiki bat da, 6 bat metroko sakonerakoa, zabala (2x3 m), hondoa marmita formarekin (lurrez betea) eta itxura denez jarraipenik gabekoa (ez naiz jaitsi bakarrik nengoelako, baina imajinatzen dut katalogatzearekin batera miatuko zutela); dena den, goitik ez nuen ikusten aval partea. Argazki eta krokis bat hartu dittudaz.

Gero, aspaldiko Lezabizkarrako sarreria ikustera juan naiz (170729xan desekipau genduana, eta oroitzapen gazigozokua: bertan hasi nintzan tripian tamañuakin arazuak igartzen!). Sasixekin burrukan, baiña errez topau dot goittik behera; handik zuzenian beherutz juatia pentsau dot, eta hau gehixago kostau jata: lehen erabiltzen genduan bidia ez dot topau, eta sasi artian juan nahiz harik eta piñuak etaratzeko pistak topau dittudazen arte; zonia asko aldatu da juan dan 5 urtian.