Frantsesen Lakua - El Lago de los Franceses (Argatxa-Olalde)

Part: Antua, Josu, Unai, Oskar, Laurent, Damian, Idoia, Iñaki, Martin, Ainara, Maite

Ostegunean, Laurent eta Damian lokalera agertu zirenean, asteroko Ades-eko batzarrera, biek aste honetan ibili duten sifoi-maratoiaren emaitzak dijeritzen oraindik amaitu gabe geunden. Lastarrikeko galeria eder berriek lidar-aren gainean ia ia Bolunzulo ikutzen zuten. G-52ko galeriak Urgitxirako bidean zuzen zuzen zihoazen. Asko Urgitxiko sistema erraldoian ametsetan zeunden. Batek edo bestek loa galduta zeukan, eta Antua Lastarrike-Bolunzuloko trabesian pentsatzen zegoen dagoeneko. Unaiek ostegunean aurkitu berri zuen Kobakoganeko leizatxoa hainbeste sifoi galeria ikusgarrien istorioren uretan disolbatu zen.

Baina 3km galeria berri ikusgarriren pastelaren guinda oraindik jartzeko zegoen. Argatxaren sifoia. Laurent eta Damian-ek Argatxaren sifoia bisitatu nahi zutela esan zutenean Galarregiko planak ahaztu eta Argatxara eraman genituen. Osiñaren sifoiari galeria berriak ateratzea lortu bazuten bi frantsesek, zergatik Argatxari ez? Zergatik ez amestu Urdaibaiko koba ederrenetako biren konexioarekin?

Damian-en azkenengo eguna zen. Arratsaldean Avignon-eraino bueltatu beharra zuen. 10 ordu kotxean!! Eta horregatik, Argatxan sartu genituen. "El Circo Ades" berriro funtzioan jarri zen. Denok dakizuen bezala, "la soledad del espeleólogo ante el silencio de la cueva en la penumbra al ritmo del goteo de las estalactitas" eta horrelako gauzak ez dira Ades-en kunplitzen. Saguzarren batek letargotik esnatu beharra bazeukan, dagoeneko kanpoan dago euliak harrapatzen. Ze eskandalo kristo dabiltzate honek? Pentsatuko zuen frantsesen batek.

Argatxako errekako galeriak ederrak dira benetan, baina ez ginen joan Argatxa kontenplatzera. Bi frantsesak sifoian sartu zirenean, Ades-eko partaideek 2 ordu espera zeukaten aurretik, eta "punto caliente" bat montatu beharra zegoen. Baina azkenean, Antuak kordinoarekin kriston nahaste-maraña montatu zuen, batzuk manta termikekin hormak montatu ordez bazirudien etxeko tendederoa montatu zutela, eta cinta americana-k "Ooo Latasa..." pegatu ordez despegatu egin zuen. Punto caliente-a ordez punto-frio bat montatu genuen.

"Como se entere Iñaki Latasa os sacan del espeleosocorro vasco" esan zuen batek, guri barrezka gelaren beste aldean.

Punto frio-arekin kontzentratuta genbiltzanean, bapatean Laurent eta Damian-ek sifoitik irten zuten. Zer pasatu da ba? Amaitu da? Notizia txarrak etortzeko ziren. Argatxako sifoia ur azpiko caos de bloques baten ixten zen metro batzuk aurrerago, eta pasurik ez zuten aurkitu. Argatxa bestaldeko galeria handien ametsak urak eraman zituen errekan behera.

Eta buelta egin genuen kanpora, triste, baina noski, ez isil isilik. Ederrak gara gu!

Norbaitek pentsatu zuen Damian isilik zegoela (normala baino gehiago) triste zegoelako. Baina ez, plan B batetan pentsatzen zegoen. Ades-eko eskandaloaren artean galerietan zehar bueltan, beste sifoi batetan pentsatzen zegoen iada. Eguna ondo amaitu beharra zegoen kosta ahala kosta. Berak ez zekiena zen, ordea, Ades-eri kristoren sorpresa emateko puntuan zegoela.

Kanpoan geundela, Olalde-ko ubegira zihoazela esan zigun Laurentek (halako martxan laster Ades-eko bigarren euskal-frantsesa izango denak). Hasieran pentsatu genuen brometan zebilela, baina frantsesek ez dute bromarik egiten sifoiekin. Eta Olaldera joan ginen.

Olaldeko Ubegiaren presa-lakuan

Frantsesak ubegi barruan zeuden bitartean bazkaldu egin genuen. Iñakiren amaren arroz-ensalada hildakoak pizteko modukoa zegoen! Eta bazkaloste moduan basoan jarri ginen hizketan, espera egiten berriro, baina oraingoan kanpoan. Ainara eta Maite ere hurbildu egin ziren lakura, ez zegoen etxean geratzeko moduko eguraldirik eta...

Damian eta Laurent Olalden sartzen

Gaur egun arte Olalderi buruz ezagutzen zena ez zen asko. Bertako presaren jabea zen baserritarrak bazekien lakua husten zuenean urtean behin edo, han koba bat agertzen zela. Alfonso Antxia sartuta zegoen buzeatzen hor, baina 150 metro buzeatu eta gero agertzen den burbujaraino helduta zegoen. Baina gure frantsesek burbuja pasatu zuten orduan, eta 15 metro sifoi eta gero inundatutako laku-galeria batera irten zuten azkenean, galeriara!!! Bingo!!!

Goian dauzkazue Damian-ek ateratako argazkiak. Zuek esango duzue...

Gotzonek, izena laister pentsatu zuen. Beti daude hor kanpoko Cantabria eta Larrako kobetan zehar la galeria Vasco - Occitana, la via de los Vascos, eta halakoak. Horregatik,  Frantsesen Lakua deituko zaio barruko laku eder honi. El lago de los Franceses.

Eta berriro Antua buzeoko ekipoa zergatik ez zuen jantzi eta beraiekin joan pentsatzen hasi zen buruari bueltaka. Eta Unai Gotzon-i topo-kmz-a eskatzen baino gehiago ia Exigitzen hasi zen, jada goitik menditik Kurubijo itxurako leiza - pintxazoren batetan pentsatzen. Damian-ek erderaz ez dakienez, Laurent galderaz bonbardeatu genuen. Eta Oraindik bonbardeatuko dugu, ia geutarra da eta. Besteren bat brometan Olaldeko presa guk zabaltzekotan ere pentsatzen egon zen, motzean ur guztia kentzeko eta barrura gu korrikan sartzeko, baina bi frantsesen osasunagatik plana atzera joan zen; korrientearekin kobazulotik aleta eta guzti hegan irten gabe edo adar eta zamar artean, jo jo jo... 

Gauza bat argi dago behintzat: batzuek orain Olalde gaineko Lidar-a beste era batera begiratuko dugu. Puntu beltzak ez dira berdinak izango, gerizpe bakoitza, fraktura bakoitza espeziala izango da orain. Antua buzeo ikastaroak organizatzekotan ere egon da. Inork apuntatu nahi?

Norbaitek ez du gaur gauez lorik egingo. Hau da Espeleologia, mendiaren barrena deskubritzea. Gaur arratsaldez behintzat, munduan pasatzen den beste guztiak ez du inportantziarik...

_____________

A la salida de Argatxa aplaudimos a los dos espeleobuceadores. Ellos sonrieron con esa mímica tan francesa. Antua se quejó, ¡pobre Antua!, nadie le aplaude cada vez que se pierde por las aguas marrones de Bizkaia, así que le aplaudimos a él también. Pero hay que reconocer que el trabajo de los buceadores franceses, Damien Vignoles y Laurent Richard, ha sido inhumano.

En una semana, han conseguido superar el turbio sifón de Bolunta y ollar unos 400 metros de barro virgen; han descubierto las cascadas que se escondían detrás del sifón de Osiña; después de bucear en la sima que encontró Antua en Etxetxu, se acercaron tanto Urgitxi que casi lo rozaban, se quedaron a 150 metros después de haber explorado unos 700; la travesía Bolunzulo- Lastarrike está prácticamente acabada.  Agotaban cada sifón que se les proponía. Y lo de ayer… sí, supongo que lo de ayer era la única manera de acabar su incursión en las tierras del norte.

Ayer descubrieron el lago de los franceses.

Irten eta geroko azalpenak

Aunque primero fuimos a Argatxa. Un entramado de marmitas y galerías. La cueva se esconde detrás de la carretera que conduce a Laida, el ruido de los coches se difumina con el del riachuelo y los árboles mimetizan una entrada quimérica, irreal. Por esa oscuridad ilusoria nos precipitamos todos, en fila, ruidosos, ¡ ruidosos, ruidosos! Los espeleotemas se sucedían entre gritos de frío y bromas que reverberaban. El paso de la ele, siempre oculto, el caos de bloques, la galería de astelehena jai y, finalmente, el sifón. Apenas pudimos darnos un baño en el agua. Los franceses se pusieron a mear y, no mucho después, ya estaban casi listos. Gotzon solamente pudo de sacarle un par de fotos a Damien, que desapareció entre disparo y disparo. Laurent nos propuso tres horas de espera, pero no hizo falta, sólo nos dio tiempo a crear una especie punto caliente- ejemfríoejem-. Los espeleobuceadores se habían dado la vuelta después de 150m. ¡La conexión con Osiña tendrá que hacerse por otra vía!

Recogimos las cosas y salimos todos en formación arachnocampa. En el exterior aplaudimos a los exploradores franceses y también a Antua, pero los primeros se habían quedado con ganas.

 Unos días antes Damien ya había penetrado la surgencia de Omaerreka en Arteaga, el sifón de Olalde. Habló de un “big lake” que no acababa. Así que le pidió a Laurent que lo acompañara. Nadie hasta la fecha había conseguido traspasar los obstáculos de Olalde, nadie conocía el tramo acuático entre Olalde y Lastarrike. Y todos queríamos ver ese lago del que hablaba, una galería alta, recta y continuada, casi infinita. Laurent escoltó al bombero francés en este nuevo intento de desvirgar nuestros montes. Al salir, no nos lo creíamos, nos describieron coladas gigantes, casi cristalinas, estalactitas preciosas y un túnel inundado sin fin. Un kilómetro, ¡y no acaba! Damien parecía feliz. Nosotros no lo creímos hasta ver las fotos. Estas fotos de aquí. 

Tendremos que intentar pinchar ese río subterráneo de alguna manera. No se trata de una galería con sifones continuos, como se aseguraba en el ya desactualizado catálogo de Urdaibai, es un lago, el lago de los franceses, que podría alcanzar Lastarrike de una tirada y perderse más allá de Bolunzulo. La guerra entre Lea Artibai y Urdaibai acaba de volverse más interesante…