Petraren Azpiak Ikuskatzen

Part: Antua, Ritxar, Unai

Norbaitek pentsa ahal dezake, izenburu hau irakurrita, Jordaniako Petra-ko tenpluan arkeologia egiten ibili garela katakunbaz katakunba, Indiana Jones bezala. Oso txarto pentsatuak direnek, pentsa dezakete Petra emakume bat dela eta berari gonak altxatzen ibili garela.

Ba alperrik ez pentsatu, jaunak. Petra, "Mina Petra", Aulesti inguruan dauden mina batzuen izena da. Bertatik fluorita ateratzen zen. Badirudi, mineral-zaleek esanda, argi ultravioletatan iridiscentea dela. Gure kaskoko argiak ez dira momentuz ultravioletak, baina bueno egunen baten nork daki...

Mina Petra printzipalak "a cielo abierto" dira. Basoan egundoko kantera dago. Hori da aurkitu dugun informe ofizial guztietan agertzen dena behintzat.

Baina ez gara informe geologikoak egitera etorri, kobak esploratzera baino. Lan horretan, Aulestitarrek esan ziguten, alboko barrankoan bazegoela koba bat eta leza bat.

Petra III

Aurkitu dugun koba, berez minazuloa da. 100 m inguru desarroilo. Baina bila hasi gara, eta Ritxarrek goialdean beste minazulo bat aurkitu du. Hau ostera, erdi minazulo erdi kobazuloa da. Barruan, fluorita lila kaltzitarekin nahasten da hormetan, eta oraindik barrurago, espeleotemaz estalitako meandroak daude. Lurrean dauden orriek, goialdean putzu bat egon behar duela esaten dute.

Putzu horren bila igo gara, Antuak topoa amaitu duenean. Eta topatu dugu leza. Alboan bide bat dago, eta horregatik seguraski pentsatu dugu hori zela andreak esan ziguna. Inkognita guztiak aklaratuta daude. Lezak meandro forma dauka, badirudi koba baten meandro gainaldea dela. Eta aire gogorra. Horregatik pentsatu dugu minaren gainean gaudela. Topoak esango du.

Gero kantera alboko beste "leza" jeistera joan gara. Bloke zati desgajatu bat da, kanterako hormatik aldendu dena. 10 metro ta kanpora.

Hau da topoak esan duena. Atera zeuek zeuen konklusioak, zeren eta guk ez dakigu ze pentsa!!!

Larrotegin, txikikerixan

150328:Ane, Niko, Tomax, Oier.

Larrotegin (Lekeitio). Gauza insolitua, ume bixak eta andriak koba batera eruateko eskatu deste: pendiente zeguazen gauza txiki pare bat egitteko aprobetxau dogu.

Batetik, IS-024 Armintxera. Kobia ezagutziaz eta “abenturan” ibiltziaz gain, 3 gauza egin doguz:

·         (...)

·         Goiko konpost-guniak kobia kaltetzen ete diharduan konprobau: ez dau kaltetzen itxuraz, ez dago lixiviado edo usain arrastorik behintzat.

·         Lagin biologikuak hartzeko grabedade-tranpia jarri, beheko galerixan azken tramuan, zintta zuri-gorriz markauta. Karnatia: anakardo ahixa.

Paretak be begiratu dittudaz, zelan ez; ez dot aztarna susmagarririk ikusi, tamaiñu txikiko erpien markak kenduta (Letraukuan estilokuak; ez dittudaz erretratau).

Gero, IS-055 Audijora. Atarittik sartuta, galerixiak pausu baju bat daka, pizkat aldapan gora, gelatxo biribil bateraiñok allegatzen dana. Hortik, jarraitzeko aukera bi dagoz; bat ezker-aurrekaldetik, nibela mantenduta, galeria baju batetik, 3 bat metro koladekin itxi arte; bestia eskumaldetik, laminador formako leihatilla baju batetik, aldapan gora hasten dana arrakala bertikal formia hartuta, gero eta gehixago estutzen dan korredore baten. Haize korrienterik ez iñun be. Hormak eta sapaixak oso baltzittuta, bistan da jentia antortxa eta azauekin urtietan sartu izan dana hamen; sarreran gaiñera hormak eta sapaixa gorrittuta agertzen dira, esango neuke iñoiz bertan labaren bat instalauta egon dala. Traiekto ixa osuan beheia hondakiñez beteta, berezko lurra kostata ikusten da.

Ereñoko torkan goiz pasa

Part.: Mariano, Oskar, Gotzon eta Josu

"Harria bota eta 4 segundu jauzen da. Baina kaltzetina izango da 100%." Hala ere han joan gara desobstruitzera busterrigaineko B-027 arrakala. Bidean heltzear geundela Oskarrek beste zulo txiki bat aurkitu du, eta bertan geratu dira Mariano eta Gotzon zabaltzen. Bitartean Oskar eta Josu eguneko helburua zabaltzera joan gara. Hiru kolpe sendo eta gero, arazorik gabe zabaldu da eta barrura. Oskar aurretik eta Josu atzetik topoa egiten. Hasieran, lurrezko malda zirudien, baina berehala putzua bihurtu da 15m, 6m, 22m. Guztira 50m!! eta azkenengo 30m-ak 5mx10m sekzioarekin. Oskar eta biok zoratu egin gara. "Zuk begiratu ea hortik jarraitzen duen, nik hemendik begiratuko dut!" Baina ez zegoen galtzerik, bertan bukatu da. Ereñoko torka motza gelditu zaigu...

Gotzon eta Marianok 1.5m jeitsi dira beraien zuloan eta XX bat gehiago katalogorako.

Irten kanpora, eta topoa egitera Landagoitira, pasadan asteko sokak kentzen ditugun bitartean. Bi leze gutxiago katalogoan.

Pasadan asteko Landagoitiko bideo bat:

Badiolan lezian billa

150321badi-01 from Oier Gorosabel Larrañaga on Vimeo.

150321: Oier.

Goizeko txandan, Otoion prospektatzen. Ez da txara-hard-scanning ibiltzeko girorik egon, beraz horren ordez pregnant-walk-mode jarritta ibilli naiz. Mentxakan lezian sektorian barik, Iñigo eta Joseba Badiola anaiak (...) atzo señalautako leza baten billa hasi naiz, Talaixatik antenarako repetxuan gaiñeko “deskantsilluan”, Zatikara doian bidezidorrak urten eta metro gitxira egitten daben kurba biribillan parian, bidian eskumaldian.

Uste dot kurba biribil hori topau dotela, hauxe:

·         BADI-01: 538433 / 4802134 e:7

Puntu horretan, Zatikara begira, eskumaldian txarian ertza NW-SE linean doia (bideuan txarto esan dot). Baso barruan, hatxerixa (lapiaz) oso ederra dago, mendi-bizkarrian eta Zatika aldera bajatzen daben hegixan behintzat. Sigi-sagan ibilli naiz, bidian paraleluan, bidetik 15 bat metro baiño gehixago urrindu barik. Ez dot ikusi Badiolatarrak esandako “hatx haundi” hori, zeiñen azpixan zabaltzen dan leza hori.

Konklusiñua: artikulu zientifiko gehixenetan legez, further studies are needed. Baiña hatxerixa horrek oso itxura ona daka, eta leza honen billa gabizela beste gauza interesgarriren bat agertu leike.

Euskal Euri Zaparrading Speleo Tour

Unai

Oinizeko Ubegiaren gainaldean zehar prospektatu nuen ostegunean. Leku ona prospektatzeko, eta pazientzia galtzeko. Zeruan, hodeiak ez ziren elkar konpontzen antza, segituan eguzkia agertzen baitzen eta ordu erdira euria egiten baitzuen. Batzuetan ez nekien maldan gora aurrera jarraitu edo kotxera bueltatu. Baina azkenean aurrera jarraitu nuen, baina ez nintuen basoak gelditu, pazientziak baino. Horrek eta Antua-ren telefonazoak, Karakosta aldera bajatzen hasteko esanez, Zarrabentara bokadiloa jatera joan behar genuela eta.

Berezia da espeleologia. Ostegun euritsu batetan Atxabrin-eko maldetan Txara Scanning egitera erakartzen gaituen arrazoia bezain berezia. "Txara" hitzarekin zertxobait galduta dabiltzanentzako, euskeraz Txara, erderaz "zarzal de mierda con arboles raros secos que se rompen por todas partes" izango litzateke. "Txara" izena oso euskal izen polit ancestral-a izateak ez du nahi esan bertatik pasatzea suplizio bat ez denik.

Antua eta Josu Berije aldean zebiltzaten bitartean, ni lapiaz irristakorraren kontra gorantz nenbilen etengabe burrukan. Batzuetan lapiazak irabazten zuen, beste batzutan nik. Lar eta Sasiak, batzuetan armiarma sarea bezala ziren, bertan sartu ahala engantxatuta geratzen nintzen eta azkenean ez aurrera eta ez atzera ezin nuen jarraitu. Baina, han, Leako Ibarreko malda batetan txaran engantxatuta; nire begiek, lapiazaren bestaldean, 200m kareharri eskaneatuko baluten bezala, Lezateko galeriak ikusten zituzten. Nire ezkerraldean urrutian, Olabarriko Leza dagoen pinudiko pinuen puntak igartzen nituen. Olentzero nire hanken azpian zegoen hurbil, niri barre egiten.

Gure Martinek, Aritzgane inguruan akanpatuz, espeleologiak eman ahal dituen beste sentsazio batzuk aurkitu zituen. Nik ordea, han goian Olabarri Aldean, Jesukristok abarketia galdu zuen lekuan, euripean, txaraz inguraturik, nire sena, nire barrua, nire burua aurkitu nuen. Hori derrigor aurkitu beharko, ze behintzat, zulorik ez nuen aurkitu.

Alpinistek beren beldurren limiteak aurkitu eta probatzen dituzten bezala 8.000 metroko eskaladetan, nik nire pazientziaren limiteak deskubritu nituen. Nire "mecaguenlaostiek" 100 metro beherago zegoen txabolako ahuntz guztiak zoratu zituzten. Jaungoikoari eta Lea Artibaiko geomorfologiari esker, nik prospektatu nuen inguruan ez zegoen baserririk, eta nire kexuak airean eta euritan galdu ziren, inork entzun gabe.

Zarrabentako bokadiloa oso ederra zegoen. Josuk eta Antuak, aurkitu nahi zuten ubegia aurkitu zuten. Gotzonek Galarregi inguruan zulo bat topatu zuen.

Lezate atzeko galeriek han jarraitzen dute oraindik, ilunetan, eta galeria handi horien errekondoan hondartzak daude, baina hondarrean ez dago katiuska markarik. Egongo al da inoiz?

Estamos Como...

Ostiralean, Aimarrekin joan nintzen Sierra Salbadara beste espeleo mota bat egitera. Aurreko egunean nahiko euri ez nuenez sufritu, oraindik prakak zikindurik, Orduña aldetik Tologorri igo genuen Senda Negra-tik, SI-44-ra sartu eta gutxienez Meandro de la Paulova bisitatzeko asmoz.

Noski, goizean euria zegoen. Eta termometroko kristala apurtzeko bezalako hotza. Baina guk horren soluzioa aurkitu genuen; eta, "bah dentro de la cueva estaremos calientes" esanda biok 2 motxila handi eta petate "extra" batekin SI44rantz abiatu ginen 600-700m desnibel mendi altxatuz.

SI-44 famatuaren tranpilaren alboan, bere "ia lurgainean" dauden frakturak eta galeriak ia usainduz, pago handi baten azpian, sirimiri kalabobos-aren aurkako soluzioa aurkitu genuela pentsatu genuen une batez. Ez ginen konturatu ordea, pagoa txorrotadaka tantaka zegoela, eta Damocles-en ezpatak bezala, tantak gure kolkoetara zuzenean joaten ziren.

Sarrerako putzua ekipatu genuen. Bakardadean geunden mendian, abentura azalean zegoen, bizi bizi. Bigarren putzua jeitsi ahala, "OAAAOOAAAAA!!!!" bat entzun genuen.

Ia bihotzekoak eman zigun, sustoak. Orduan konturatu ginen GEA-ko gazteria guztia SI-44an sartzen zegoela, esploratzen jarraitzeko asmoz.

Abentura eta kobako bakardadea eta estalaktiten tanten oihartzuna desagertu egin ziren. Baina jendearen berotasunak eta umoreak koba abegikortu zuten. SI-44 El Sistema Del Hayal de Ponata bapatean Bilboko Alde Zaharra bihurtu zen Zapatu Arratsaldean.

"Hombre que haceis aqui! Pero si tu eres el amigo de Tal! Hombre yo si ya me acuerdo que...!". Beldurra laister joan zen, frakturak beltzak izatetik zuriak izatera pasa ziren. Koba hotza izatetik beroa izatera pasa zen.

Trabesia klasikotik kanpora dauden erreka berriak deskubritu genituen. El rio de la Ponata. Jende berria ezagutu genuen. Meandro de la Paulovan hankazabalik, tertuliak eta umorea egon ziren. Koba beroa eta atsegina zen ostiral arratsalde hortan, ikusgarria eta garbia izateaz aparte noski.

Kanpoan, hotz zegoen, eta euria egiten jarraitzen zuen, noski. Hayal de Ponata aldean lainotan ibiltzea ez da broma, asko erori dira eta labarrean behera horrela. Baina ni bertako autoktono batekin nindoan. Beheranzkoan ez zen problemarik egon. Lepoan neraman petate "extrak" bidezidorreko txirristada ahaztuarazten zidan.

Baina, Tologorri aldea buruz dakien nire lagunak bide onetik eraman ninduenez euri eta lanbro artean mendian beherantza, seguru heldu ginen nire kotxe epeleraino...

Gaua zen jada Aiarako Ibarrean. Eta, berriro Salvada-ra igotzeko promesarekin, elkar agurtu genuen. Baina ahal bada euririk gabe. Eta GEAkoekin parrillada bat eginez. Eta txabolan lo eginez.

SI-44 oraindik bisitatzen hasi ere ez gara egin...

Atavismos dislocados

Martin.

La semana que viene tengo trauma y quería ir acostumbrándome a la rutina miserable del ADES. Por eso, el martes decidí pasar la noche en Kobaederra; llevaría tienda y comida, y aprovecharía para prospectar la zona y leer tranquilo. Cuando llegué allí encontré una cabra muerta en una esquina. Todavía no olía mal y no había síntomas aparentes de putrefacción, casi parecía cómoda, como si ella misma hubiera elegido aquel rincón para rumiar su última hoja. Opté por dejarla tranquila, a ella y los animales varios que la “honrarían” aquella noche, y me fui a la dolina de piedras situada al noreste de esa txapeldun koba. Monté la tienda, cavé un agujero, lo rodeé de piedras, barrí su perímetro, busqué ramas secas entre los árboles. Era tarde, así que dediqué los últimos minutos de claridad a esta tarea. No es fácil encender un fuego en el húmedo encinar de Aritzgane. Finalmente cociné unos sabrosissímos noodles “aroma curry” acompañados de trocitos de pavo. Ah, y una taza de chocolate en polvo. Qué rico, joder.  Las letras del libro que traía conmigo le bailaban al fuego.  Miguel Gutiérrez Garitano describía en estos diarios sus andanzas por Guinea ecuatorial. En una de sus páginas se preguntaba:

¿Cuál es la razón de que en Europa, aun sin conocer el continente meridional, haya almas que se sienten atraídas por él? La humanidad nació en África, desde donde pobló el mundo mediante sucesivas olas migratorias. Pensé en la posibilidad de que esta tierra madre llamara de regreso a sus hijos perdidos. Puede que algunos naciéramos con el atávico deseo de regresar al hogar original; o, quizás, sólo seamos Quijotes del siglo XXI, contaminados por películas y libros y por una mente quimérica, proclive a la creación de universos ficticios, que se esconden tras las murallas de nuestra propia fantasía.

¿No sucede algo parecido en la espeleología? Es verdad que nos llama el deber ilustrado de topografiar aquello que no se encuentra en los mapas, también ayudamos a los arqueólogos y a los paleontólogos en su empeño por descifrar el pasado, apoyamos cualquer ciencia que se interese por las gateras y los abismos, nos encargamos de catalogar los reinos inclinados... Es verdad. Pero, ¿no habrá una emoción atávica por las cuevas? En las jornadas arqueológicas de Askondo vimos una mano de hace unos 25000 años de antigüedad. Iñaki y yo lo teníamos claro, encontrar una huella tan evidentemente humana tiene que ser EL éxtasis. El resto de las pinturas rupestres son, al fin y al cabo, una presencia indirecta, emocionante, delicada, única, sí, pero una presencia indirecta de estos viejos caminantes. Sin embargo, en las manos pintadas no sólo ves la figura, el ocre, distingues también a ese cromañon que te invoca, te mira y se adentra en las profundidades con una antorcha en la mano. Bueno, o tal vez seamos todos una panda de locos, qué sé yo. Acabé la cena y apagué las brasas con la última meada del día. La noche era fría y no me arropaba, los lejanos perros de Gabika parecían querer decir algo, ladraban.

Calcetín sin tomates

Miércoles. Me he levantado pronto por la mañana, una barrita, un sorbo de aquarius, y listo para patear/trepar los alrededores. He visitado a las hermanas de Kobaederra y he encontrado un calcetín no muy profundo a unos 10m hacia el Sur/Sureste de Kobaederra IV. Parecía un calcetin sin agujeros, así que las siguientes horas me las he pasado entre zarzas y zarzas y ramas con pinchos molestos y más zarzas. Apenas he tenido algún pellizco en el hombro, así que espero volver pronto a gruyerear.

De nuevo en la dolina de piedra, he borrado mis huellas y me he sentido un poco nómada. He vuelto a pensar en las manos de Askondo, en África. De camino a Kobaederra, me he perdido

Al fin, he encontrado el sendero, estaba detrás de una zarza.

6 metros de optimismo

Part.: Richar, Gotzon, Antua eta Oskar


Gaur espeleoak edo bizitza berak, beste gauzatxo bat erakutxi digu. Mundua koloretxua eta alaia ikusi nahi baduzu zabaldu begiak eta gozatu. Gauza grisak eta bizi pisutsua nahi isan ezkero, lasai, horretarako aukera ere baduzu.





Aukera bihak eskuetan edukita, egun euritzu eta lainotxu hau optimismoagaz gozatzea erabaki dugu. Gure asmoa Illuntzarretik esagutzen ziren leiza batzuk esploratzea zan. Mendian kotxea aparkatu eta konturatu gara 6 metroko lazo bat eta sinta batzuk baino ez genituela. Ta? Zein da arazoa?. Dagona artu ta mendira...

6 metroko kordel bategaz kotxetik leizak esploratzera joatea, printxipioz zentzungabekeri galanta bat dirudi, askenean ideia oso ona isan dala konturatu gara. 7-8 leiza esploratu ditugu, baten bat interesgarria. Guztira 50 edo 60 metroak bajatuz.

Bizitza grisa edo koloretzua, zu aukeratu